Laten we nu even stilstaan en proberen ons een beetje te herinneren wat we hebben geleerd sinds de scholen weer open zijn.
We leerden dat de vrucht van een plant het deel is dat het zaad bevat, en dat er veel verschillende soorten vruchten zijn; dat de knop van de klis, de peul van de wolfsmelk en de pluis van de paardenbloem vruchten zijn, net als de appel, de peer, de eikel en de walnoot.
We hebben geleerd dat de belangrijkste waarde van deze vruchten ligt in het feit dat ze de zaden van de planten bevatten.
Vervolgens leerden we iets over de vele verschillende soorten zaden en hoe deze zaden zich van de moederplant konden losmaken en een start in het leven konden maken.
Vervolgens lazen we over het jonge plantje dat in elk volmaakt zaadje verborgen zit. We leerden hoe dit wezentje veilig en warm wordt gehouden, van voedsel wordt voorzien en hoe het uiteindelijk uit de zaadschil de wereld in komt.
Als je dit boek op de juiste manier gebruikt, heb je niet alleen over deze dingen gelezen, maar heb je ze ook met eigen ogen gezien.
Sommige vruchten heb je geproefd, anderen heb je aangeraakt.
Je hebt de zijdezachte zeilen van de zaden die door de lucht zweven bekeken, en de haken en klauwen van die kleine zwervers die erin slagen gratis mee te liften.
En een aantal zaadjes heb je geplant. Je hebt ze dag in dag uit gadegeslagen en je hebt gezien dat de zaaddozen van de jonge plantjes openbarsten, net zoals een kuikentje zijn eierschaal openbarst.
Wat ik nu graag zou willen, is dit: ik wil dat je zorgvuldig de verschillende delen van deze kleine wezentjes bestudeert, die hun vreemde, prachtige levens voor je ogen leiden. Ik wil dat je ze elke dag bekijkt; om te leren hoe ze eten, drinken, werken en groeien, totdat je het gevoel hebt dat je ze echt goed kent.
Laten we eerst eens kijken naar deze bonenplant die zich een weg door de aarde baant.
Wat zie je precies?
Zie je iets dat lijkt op een dikke, groene ring?
Wat is dit, deze vreemd uitziende hoepel?
Misschien denken sommigen van jullie nog steeds dat het de wortel is. Ik kan me namelijk herinneren dat ik ook ooit dacht dat de wortel het deel van de plant was dat als eerste uit de boon kwam.
Maar eigenlijk wordt deze groene hoepel gemaakt door de gebogen steel. We weten dat dit de stengel is, omdat aan het onderste uiteinde de wortel groeit, terwijl aan het bovenste gedeelte de bladeren, bloemen en vruchten groeien.
Het is zeker merkwaardig hoe deze bonenplant ter wereld komt. Waarom groeit het niet recht omhoog en omlaag, denk je? — omhoog met zijn stengel en bladeren, en omlaag met zijn wortels?
Maar we mogen niet vergeten dat wanneer een bepaalde gewoonte van een plant ons verrast, we vroeg of laat ontdekten dat de reden van de plant daarvoor zeker een goede was.
Welke reden kan de bonenplant hebben dat hij krom ter wereld is gekomen?
Denk hier eerst zelf over na voordat je verder leest. Probeer ieder van jullie een idee te vormen van wat de bonenplant wint door met deze gebogen stengel door de aarde te duwen.
Ik hoop dat sommigen van jullie het goed raden. Maar zelfs als je er niet in geslaagd bent de oorzaak van de gebochelde rug van de bonenplant te benoemen, heb je in ieder geval je hersens getraind; en elke keer dat je dit doet, help je ze in goede staat te houden.
Als je je hersens niet laat werken en je leraar of je boek niet alleen alle vragen laat stellen, maar ook alle antwoorden laat bedenken, wordt het hersengebied net zo saai en roestig en nergens goed voor als een machine die lange tijd stilstaat. Het wordt bot, roestig en doet niets meer.
Ik zou het erg vinden als een van jullie, kinderen, zulke roestige, waardeloze hersenen in zijn hoofd zou hebben. Als je ze dus schoon, fris en in goede staat wilt houden, moet je zelf nadenken.
En nu, in de hoop dat je zelf hebt geprobeerd te raden wat de reden is van deze kromme rug, zal ik het je uitleggen.
Maar pak eerst voorzichtig het topje van een van de bovenste bladeren van de grotere bonenplant vast. Je ziet dan hoe kwetsbaar dit is.
Voel dan hoe stevig, hard en taai de groene boog is van de plant die net door de aarde heen breekt.
Stel je nu eens voor dat de bonenplant recht omhoog was gegroeid, zouden de bovenste delen dan niet de tere bladpunten zijn geweest?
Zie je dan dat deze te zwak waren om ongedeerd door de aarde te kunnen bewegen?
Maar door de stevige stengel te buigen, opende de plant eenvoudig een pad voor zichzelf en zijn bladeren, en er ontstond nergens schade. Was dat niet een slim idee? Maar eigenlijk is elke stap in het leven van de plant interessant, als we er maar met scherpe ogen en een goed stel hersens naar kijken.
